Müşahidə olunan məqamlardan biri artıq bir fərdin iki yaxud üç telefona üstünlük verməsidi. Bu nəyin göstəricisidi? Həmçinin bunun nə kimi ziyanları var?
Bir neçə il bundan əvvəl mobil telefonların ağır fəsadlarını sübüt etmək üçün 4 yapon tələbə belə bir test keçirdi: qarğıdakı dənəsini uzun müddət telefon şüası ilə qarşı-qarşıya qoydular. Nəticəsi necə oldu? Telefon şuasi ilə qarğıdalı dənəsi bişdi. Qarğıdalı dənəsini özündə bişirən şüa ilə hər saniyədə təmasdayıq. Bu şüa yavaş-yavaş bütün fiziologiyamıza təsir edir. Beyindaxili təzyiqin sürətlənməsindən tutmuş, göz və qulaqların məhv olmasına da gətirib çıxarır. Tayvanlı oftalmoloqlar aşkar ediblər ki, birinci sinif şagirdləri arasında uzağı görməyənlər 21,5 faiz, altıncı sinif şagirdləri arasında isə artıq 65 faiz təşkil edir. Uşaqların 3,4 faizi uzağı görməməyin ağır formasından əziyyət çəkirlər. Həkimlər və alimlər belə cansıxıcı nəticələri uşaqların körpə yaşlarından mobil telefonlardan istifadə etmələri ilə əlaqələndiriblər. Mobil telefonun eşitmə qabiliyyətinə mənfi təsiri daha çoxdu. Belə ki, ən az 4 il müddətində mobil telefon istifadə edən insanlarda "tinnitus" adlı qulaq narahatlığı riski iki dəfə artıq olur. Gündə ortalama 10 dəqiqə mobil telefonla danışanlarda bu narahatlığa tutulma riski yüzdə 71 nisbətində artır. İldə 160 saat mobil telefonla danışan adamda isə risk yüzdə 60 olaraq təyin olunub. Mütəxəssislər mobil telefondan yayılan radiasiyanın iç qulaqda ziyan meydana gətirə biləcəyinə diqqət çəkir.
Amma bizim cəmiyyətdə mobil telefona münasibət həmişə əla olub. Belə ki, Azərbaycan əhalisinin o qədər də çox olmasına baxmayaraq dünyada ən çox mobil telefon işlədən ölkələr sırasındadır. Bu gün elə ailə tapılmaz ki, orda heç olmasa bir nəfərdə mobil telefon tapılamasın. Ailənin ən kiçik üzvü də telefon işlədir. Elə insanlar var ki, onlara hətta bir telefon və bir mobil operatorun nömrəsi də bəs etmir. Adətən danışmaqdan çox başqa funksiyalarından istifadə olunan mobil telefon artıq gənclər üçün 5-6 elektron cihazı əvəz edir.
"20 yanvar" metrostansiyası yaxınlığında yerləşən telefon dükanlarında satıcıların çoxu fikirlərimizi təsdiqlədi. Satıcılardan biri fikirlərini belə əsaslandırdı: -"Bura elə adamlar gəlir ki, özünə hətta üçüncü və dördüncü telefonu alır. Deyim ki, telefon onlara çox vacibdi, heç də elə deyil. Bəlkə heç özləri də bilmir ki, telefonları niyə alırlar. Bir ara "prostoy" telefonları almaq dəbdə idi. Indi İ-fon və İ-padlər çox satılır. Iki telefonu olan da özünə mütləq bu markadan olan telefonları alırlar."
Psixoloq Elnur Rüstəmov isə məsələyə bu cür yanaşır: "Diqqət etsək görərik ki, mobil telefonlardan ən çox istifadə edənlər gənclərdi. Gənclərdən sonra yeniyetmə və uşaqlar da artıq bunun aludəçisinə çevriliblər. Elə ailə var ki, orda hətta dörd yaşlı uşağın da mobil telefonu var. Valideyinlər fikirlərini əsaslandırır ki, guya uşaq məktəbə getdiyi vaxt onunla əlaqə saxlamaq üçün mobil telefon alırlar. Əgər belədirsə onda ancaq danışmaq üçün nəzərdə tutulan sadə funksiyalı telefonlar alsınlar. Amma bu elə deyil. Uşaqlara bahalı telefonlar alınır və onlar da bir sıra lazımsız funsiyalardan istifadə edirlər. Halbuki o funsiyalar onların psixikasına mənfi təsir edir. Bir də görürsüz ki, eyni adam düz üç mobil operatorun nömrələrindənm istifadə edir. Bu onun cəmiyyətdə bir şəxsiyyət kimi dayanıqlı olmadığını göstərir. Dünyagörüşü olan və artıq şəxsiyyət kimi formalaşmağa başlayan adam heç vaxt iki-üç telefon və nömrə işlətmir. Onun artıq dayanıqlı həyat tərzi və yaşam tempi var. Bəzilərisə iki –üç nömrə işlətməklə nəyisə göstərməyə çalışırlar. Elə fikirləşirlər ki bahalı telefonlara yatırım etməklə nələrisə nümayiş etdirə bilirlər. İnsan özünə yatırım etməlidi, öz formalaşmasına diqqət yetirməlidi. Düşünürəm ki, bizdə son zamanlar bu tabulardan çıxırlar. Yəqin şahidi olmusuz ki, varlı ailələr çox sadə telefon işlədirlər. Nəyisə nümayiş etdirmək heç onların marağında da deyil".
Sonda onu da deyək ki, telefonlarının sayından asılı olmayaraq gənclər son modellərə üstünlük verir, nə yolla olursa olsun onları əldə etməyə çalışır. Bu yarışmada isə əziyyət çəklən isə orqanizm olur.
