Yanğınlar fəlakətlər arasında verdiyi zərərin həcminə, insanlar arasında tələfata görə ön sıralarda dayanır. Yanğınlar zamanı yüksək temperatur və tüstü ilə yanaşı, binaların çökməsi, aparat və vasitələrin partlaması, əşyaların düşməsi böyük təhlükə yaradır. Əgər siz çox diqqətli olub odla ehtiyatlı davransanız belə, yanğınlardan 100% sığortalanmaq mümkün deyil. Yanğınlara hər zaman hazır olmaq lazımdır. Bununçün müəyyən təhlükəsizlik qaydalarına əməl etmək lazımdır. Bununla siz həyatınızı, sağlamlığınızı və əmlakınızı xilas edə bilərsiniz.
Yanğınların əsas səbəbləri arasında hər şeydən əvvəl odla ehtiyatsız davranış, uşaqların odla oynaması (yaşayış sektorunda baş verən hər altı yanğın hadisəsindən biri bu səbəbdən baş verir), elektrik qurğularının nasazlığı, sobaların və elektrik məişət cihazlarının istifadəsi zamanı yanğın təhlükəsizliyi qaydalarının pozulması və s. göstərmək olar. Bəzən yanğın yataqda siqaret çəkilməsi səbəbindən baş verir. Çox cüzi hallarda yanğınlar təsadüfi baş verə bilər. Amma çox zaman yanğın - insanların yanğın təhlükəsizliyi qaydalarına riayət etməyə səhlənkar, intizamsız, başısoyuq münasibətinin nəticəsi kimi meydana çıxır.
Yanğınlar zamanı insanların buraxdığı səhvlərdən biri də yanğının olduğu otağa havanın daxil olmasına kömək etmələridir. Qapı və pəncərələrin açılması hava axınını artırmaqla yanğını sürətləndirir. Alovlanmaqda olan yanğın nişanələrini gördükdə ilk növbədə yanğınsöndürmə xidmətinə (101) zəng edib hadisənin baş verdiyi ünvanı bildirmək lazımdır. Əgər zəng etməyə imkan yoxdursa, balkona çıxıb qışqırmaqla qonşuları xəbərdar etmək lazımdır. Baş verən yanğın haqda nə qədər tez xəbər versəniz, özünüzün və ətrafda olan insanların xilas olmaq şanslarını bir o qədər artırmış olursunuz.
Yanğınsöndürmə briqadaları gələnədək panikaya düşməyərək sakitliyinizi qoruyun. Qonşu mənzildə olan yanğın o qədər də böyük olmaya bilər. Amma keçirdiyiniz qorxu hissi sizi hətta ən ağlasığmaz hərəkətlər etməyə məcbur edə bilər.
Yanğın baş verdikdə mənzili tərk edə bilmirsinizsə, nəm əski, paltarlarla ağzınızı, burnunuzu tutub aşağı uzanın. Yanğın qonşu otaqda olduqda giriş qapısını bağlayıb boşluqları nəm əski ilə tutun. Tüstü heç də alovdan az təhlükəli deyil. Bir neçə dəfə tüstü olan mühitdə tənəffüs etdikdə başgicəllənmələr, gözdə yanğı hissi yaranır, insan huşunu itirib boğulur. Yanğının zəhərli məhsulları və istilik hündürlüyə qalxdığı üçün məhz döşəməyə əyilmiş vəziyyətdə hərəkət etmək lazımdır.
Əgər tüstü dəhlizə yayılıb çıxışı kəsibsə, qapıları kip bağlamaq lazımdır. Tüstünün keçə biləcəyi yarıqları nəm əski ilə tutun. Adi taxta qapı sizin mənzilinizi alovdan 20-25 dəqiqə qoruya bilər.
Əgər bina yanğından, yaxud partlayışdan ziyan çəkibsə, yalnız təhlükənin (tavanda, divarlarda, elektrik, qaz və su təminatı xətlərində əsaslı qəzaların, qaz sızmasının, yanğın ocağının) olmadığına əmin olduqdan sonra ora daxil olun.
Çalışın zərər çəkənləri tapasınız. Əgər kiminsə paltarı yanırsa, ona soyunmağa yardım edin, əgər bu mümkün deyilsə, onun üstünə hansısa bir örtük atın və bərk-bərk bükün. Əgər hava gələn yer yoxdursa, yanğın tez bir zamanda sönəcək. Paltarı yanan insana qaçmağa icazə verməyin.
Partlama təhlükəsi olan maddələrə yaxınlaşmayın və onlara toxunmayın. Əgər partlayış baş veribsə, yanğın və çaxnaşmanın qarşısını almaq üçün tədbirlər görün, yaralılara ilkin tibbi yardım göstərin.
Yanğın baş verdikdə onu birinci görən şəxs təcili olaraq 101 və ya 112 nömrəli telefonlara zəng vurub yanğından mühafizə hissəsinə xəbər verməli, telefonla danışan şəxs yanğın yerinin düzgün ünvanını söyləməlidir.
FHN Sumqayıt Regional Mərkəzi
