Cənubi Qafqazda davamlı sülhün bərqərar olması bölgənin sürətli inkişafına gətirib çıxardacaq. Bu inkişafdan Cənubi Qafqazın hər üç ölkəsi faydalanacaqdır. Ermənistanın Qarabağda 30 ilə yaxın müddətdə davam edən işğal siyasəti 44 günlük Vətən Müharibəsi nəticəsində tam olaraq aradan qaldırıldıqdan sonra bölgədə yeni imkanlar yaranıb. Azərbaycanın döyüş meydanında qalib gəlməsinə, düşmənin işğal müddətində Azərbaycanlılara çox böyük maddi və mənəvi ziyanlar vurmasına baxmayaraq rəsmi Bakı davamlı sülhün tərəfdarı olduğunu bütün tribunalardan bildirməklə yanaşı və bu istiqamətdə ciddi əməli addımlar atmaqdadır. Müharibədən sonra yaranan ikmanlar hər kəsə öz siyasətini yenidən qurmaq, əməkdaşlıq şəraitində inkişaf yolunu tutmaq imkanı verir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev cari ilin oktyabrın 8-də Tbilisidə rəsmi səfəri zamanı mətbuata verdiyi bəyanatında bu məsələyə diqqət çəkib. Dövlətimizin başçısı bildirib ki, Cənubi Qafqazda sülh hələ ki, tam bərqərar olmayıb, amma sülhün bərqərar olmasının vaxtı çatıb.
“Ermənistanla Azərbaycan arasında imzalanacaq sülh müqaviləsi üzərində fəal çalışmalar aparılır. Əgər buna nail olsaq, o zaman Cənubi Qafqazda tamamilə yeni bir siyasi vəziyyət yaranacaq. Cənubi Qafqaz ölkələri əməkdaşlığa üçtərəfli formatda başlaya bilərlər və bir çox sahələr üzrə əməkdaşlıq çox uğurlu ola bilər, nəqliyyat, enerji təhlükəsizliyi, ticarət, qarşılıqlı sərmayə qoyuluşu və s.” – deyən Prezident İlham Əliyevin vurğulayıb ki, hazırd abir neçə ölkə və eyni zamanda, bəzi beynəlxalq təşkilatlar Ermənistan və Azərbaycan arasında gedən normallaşma prosesində öz dəstəyini göstərməyə çalışırlar.
Göründüyü kimi Azərbaycan uzanan bütün kömək əlini tutmağa hazırdır. Sözsüz ki, əgər bu əl birtərəfli və qərəzli deyilsə, o zaman rəsmi Bakı istənilən vasitəçiliyi və yardımı qəbul edə bilər. “Ancaq ən düzgün seçim həm tarixi əlaqələri, həm coğrafi amili nəzərə alaraq, əlbəttə ki, bu sahədə Gürcüstan ola bilərdi” – deyə Prezident İlham Əliyev bildirib.
Hazırda Azərbaycanla Gürcüstan təkcə region üçün deyil, ey zamandan beynəlxalq müstəvidə çox böyük əhəmiyyətə malik layihələr icra edir. Xalqlarımızn dost və qardaş olması daha yeni layihələrin, o cümlədən enerji və nəqliyyat sahəsində çox böyük əməkdaşlıq planlarını meydana gətirib. Dövlətimizin başçısı öz çıxışında bu məsələyə də diqqət çəkərək qeyd edib ki, hazırda birgə həyata keçirilən enerji və nəqliyyat layihələri bu gün bir çox ölkələrin enerji və nəqliyyat təhlükəsizliyinə xidmət göstərir. Sözsüz ki, bütün bunlar ölkələrimizə əlavə dividentlər də qazandırır.
“Azərbaycan böyük məmnuniyyətlə Gürcüstanın yeni infrastruktur layihələrinin yaranmasında iştirak edə bilər. Anakliya limanı və Kulevi limanı əməkdaşlığımızı daha da gücləndirəcək. Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolunun aşırma qabiliyyətinin 5 dəfədən çox artırılması və yaxın gələcəkdə fəaliyyətə başlaması da Orta Dəhlizin güclənməsinə xidmət göstərəcək” – deyən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev ənənəvi sahələrdən başqa ölkələrimizi birləşdirən “Yaşıl enerji dəhlizi” layihəsinə də diqqət çəkib. Qeyd edilib ki, burada da iki qardaş ölkə Avropa ölkələri ilə sıx əməkdaşlıq edir və yaxın aylarda bu layihənin texniki-iqtisadi əsaslandırması hazır olacaq.
Azərbaycanın qonşu ölkələrlə bağlı siyasətində Gürcüstanla münasibətlər xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Azərbaycanın öz enerji resurslarının Avropa bazarlarına çatdırılmasında, eyni zamanda, Şərqdən Qərbə gedən yüklərin daşınmasında Gürcüstan mühüm tranzit rol oynayır. Cənubi Qafqazın bu iki dövlətini təkcə iqtisadi amillər deyil, həm də tarixi köklər birləşdirir. Ölkələrimizin dostluğunun çox qədim tarixi var və bu iki ölkə təkcə qonşu və dost deyil, həm də mühüm strateji tərəfdaşdır. Qeyd etmək yerinə düşər ki, sözügedən cari səfər Prezident İlham Əliyevin Gürcüstana sayca 11-ci səfəridir. Bundan əvvəl ötən il oktyabrın 24-də dövlətimizin başçısı Gürcüstanda (Mçxetada) işgüzar səfərdə olub. Eyni zamanda, bu il aprelin 7-də Gürcüstanın Baş naziri İ.Qaribaşvili ölkəmizə (Qəbələyə) işgüzar səfər edib. Bu iki səfər Azərbaycan Prezidentinin və Gürcüstan Baş nazirinin görüşlərinin müntəzəmliyini artırıb, səfərlərin paytaxtlara deyil, bölgələrə həyata keçirilməsi kimi yeni bir ənənə yaradıb. Bu da ölkələrimiz arasında etimad mühinin çox yüksək səviyyədə olmasından xəbər verir. 1996-cı il martın 8-də imzalanan “Azərbaycan Respublikası ilə Gürcüstan arasında dostluq, əməkdaşlıq və qarşılıqlı təhlükəsizliyin möhkəmləndirilməsi haqqında Müqavilə” ölkələrimiz arasında strateji tərəfdaşlığın təməlini qoyan sənəddir. Xatırladaq ki, iki ölkə arasında diplomatik münasibətlər 1992-ci il noyabrın 18-də qurulub. 2022-ci ildə münasibətlərimizin 30-cu ildönümü qeyd olunub. Qarşılıqlı hörmət və etimada əsaslanan Azərbaycan-Gürcüstan əlaqələri ötən illər ərzində dinamik inkişaf edib, ölkələrimiz arasında siyasi, iqtisadi, enerji, mədəni və digər sahələrdə səmərəli əməkdaşlıq formalaşıb. İndiyədək ölkələrimiz arasında 125-dən çox sənəd imzalanıb. 1995-ci ildə Gürcüstanın Azərbaycanda, bir il sonra isə Azərbaycanın bu ölkədə səfirliyi fəaliyyətə başlayıb. Həmçinin 2009-cu ildə Azərbaycanın Gürcüstanın Batumi şəhərində baş konsulluğu, 2013-cü ildən etibarən isə Gəncə şəhərində Gürcüstanın baş konsulluğu açılıb. Azərbaycan ilə Gürcüstan arasında beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində də qarşılıqlı dəstək təcrübəsi var. BMT Baş Assambleyasının 2020-ci (3 sentyabr), 2021-ci (17 iyun) və 2022-ci ildə (8 iyun) keçirilmiş sessiyalarında “Abxaziya (Gürcüstan) və Cənubi Osetiyadan (Gürcüstan) məcburi köçkün və qaçqınların vəziyyəti barədə” qətnamələrə dair səsvermə zamanı Azərbaycan sözügedən sənədin lehinə səs verib. Eyni zamanda iqtisadi əməkdaşlıq da yüksələn xətt üzrə inkişaf edib. 2022-ci ildə iki ölkə arasında ticarət dövriyyəsi 771 milyon ABŞ dolları təşkil edib, ikitərəfli ticarətin saldosu isə müsbət 500 milyon ABŞ dolları olub. Bu il yanvar-avqust aylarında ikitərəfli ticarət dövriyyəsi 612,87 milyon ABŞ dollarını ötüb, ikitərəfli ticarətin saldosu isə müsbət 444 milyon ABŞ dolları təşkil edib. Azərbaycanda 815 Gürcüstan investisiyalı kommersiya qurumu qeydiyyatdadır, onlardan 533-nün fəaliyyəti aktivdir. Ümumilikdə Gürcüstandan Azərbaycana 279 milyon, Azərbaycandan Gürcüstana isə 3,4 milyard ABŞ dolları məbləğində investisiya qoyulub.
Azərbaycanla Gürcüstan arasında humanitar əməkdaşlıq da diqqət çəkən məqamlardandır. Bu ölkədə Heydər Əliyev Fondu tərəfindən həyata keçirilən çoxsaylı layihələr xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Paytaxt Tbilisidə Ümummilli Lider Heydər Əliyevin adını daşıyan böyük küçə, park və abidə var. Bu, bir daha göstərir ki, Ulu Öndər Gürcüstanla əlaqələrə necə böyük önəm verib. Gürcüstanda azərbaycanlılara aid Heydər Əliyev adına Tbilisi Dövlət Peşəkar Azərbaycan Dram Teatrı, “ERA Teatrı” və yeni yaradılmış “Beez” Uşaq teatrı fəaliyyət göstərir. Tbilisidə M.F.Axundzadə adına Azərbaycan Mədəniyyəti Muzeyi də mövcuddur. Bütün bunlar da mədəni əlaqələrin daha da genişlənməsinə çox böyük imkanlar yaradır.
Oksana Həsənova
Xırdalan şəhər Heydər Əliyev adına
Mədəniyyət və İstirahət parkının müdiri
